Podstawowa forma leżąca u fundamentów wszystkich stylów rockowych. Sam termin "rock and roll" został wzięty bezpośrednio z tradycyjnych bluesów, w których był aluzją do aktu seksualnego. Po raz pierwszy termin ten w znaczeniu stylu muzycznego został użyty przez Alana Freeda w 1951 r. Wywodzi się z uproszczonego i zredukowanego, do trzech lub czterech akordów, schematu bluesowego granego w szybkim tempie przy pomocy zelektryfikowanych instrumentów. Dodatkowo obejmuje wpływy rhythm and bluesa, country i tradycyjnego jazzu. Cechami charakterystycznymi rock and rolla są:

    * prostota harmoniczna i rytmiczna
    * najczęściej łagodne brzmienie
    * skład zespołu, który wykrystalizował się pod wpływem wzorcowej grupy Muddy'ego Watersa – śpiew (często wielogłosowy), gitara prowadząca, gitara rytmiczna, gitara basowa, pianino lub organy i perkusja
    * proste teksty dotyczące miłości i spraw młodzieży.

Rock and roll powstał w USA w połowie lat pięćdziesiątych XX wieku, a jego prekursorami byli Chuck Berry, Bo Diddley, Elvis Presley, Little Richard, Jerry Lee Lewis, Carl Perkins, Buddy Holly.

We wczesnych latach sześćdziesiątych zaczął zdobywać sobie popularność w Europie. Z początku za sprawą odwiedzających ją muzyków amerykańskich, a następnie tworzony przez rodzimych muzyków, głównie brytyjskich.

Brytyjska forma rock and rolla cechowała się bardziej wyrafinowaną formą, lecz zasadniczo nie odbiegała od amerykańskiego schematu. Do najwybitniejszych brytyjskich grup rockandrollowych należały: Led Zeppelin, The Beatles, Queen, The Rolling Stones, The Kinks, The Dave Clark Five, The Searchers i The Animals.

Rock and roll w swej pierwotnej formie przestał istnieć w połowie lat sześćdziesiątych, przekształcając się w psychodeliczny rock, hard rock, soft rock i pop.

W późniejszych dekadach pojawiały się próby rewitalizacji pierwotnego rock and rolla – jako punk rock, psychobilly, rockabilly i retro rock and roll.

Pojęcie "rock and roll" jest też używane w sensie identycznym z rock, rock music, czy muzyka rockowa.